Lieve allemaal, lieve en dappere professionals in de (jeugd)zorg, het onderwijs en kinderopvang…

Waar zijn we met z’n allen in terecht gekomen? Langzaamaan, stukje voor stukje wordt die vraag aan ons allen beantwoord. Wat een ongelooflijk bizarre tijd, maar wat doen we ons best met elkaar. Super goede initiatieven, velen die zich aan de pittige maar duidelijke afspraken houden in Nederland en vooral… mensen die elkaar steunen!

En toch houdt het volgende me ook de hele week al bezig.

Nu alle scholen gesloten zijn en de meeste kinderen niet naar de opvang gaan is er weinig zicht op kinderen. Er is dus ook weinig zicht en contact met de kinderen en gezinnen die het thuis niet zo fijn hebben. Of met de kinderen en gezinnen waar thuis zelfs sprake is van huiselijk geweld of kindermishandeling.

Naar schatting 200.000 volwassenen, 119.00 kinderen en 120.000 ouderen hebben jaarlijks te maken met een vorm van huiselijk geweld. De kans is zeer groot dat jij dus ook mensen in jouw omgeving hebt waarbij het thuis niet zo fijn en veilig is. Soms zie je dat, maar heel vaak ook niet.

Het is goed om te weten en te beseffen dat er lang niet altijd opzet is wanneer er sprake is van huiselijk geweld. Ik ben er zelfs van overtuigd dat, wanneer het gaat over kindermishandeling, ouder(s) hun kinderen niet expres kwaad doen.
Huiselijk geweld heeft verschillende oorzaken, zoals eigen opvoeding, psychische problemen, ingrijpende levensgebeurtenissen, stress. De mensen die huiselijk geweld meemaken en/of plegen willen dit vaak niet. Er is sprake van onmacht. De balans tussen draaglast en draagkracht is verstoord!

En ik weet niet hoe het met jou is, maar ook mijn draagkracht en draaglast is echt wel met vlagen even verstoord afgelopen week… Er is onzekerheid, stress, de kinderen die begeleid moeten worden bij hun schoolwerk, jouw eigen werk wat ook ‘gewoon’ doorgaat, minder ontspanning en momenten voor jezelf, jij en je eventuele partner (of jij alleen!) die dit in huis allemaal moeten managen. Een nieuwe balans die gevonden moet worden.

Hoe zou het dan zijn in de gezinnen waar die draaglast al te zwaar en verstoord was?!

Huiselijk geweld kan toenemen. Want ook de afhankelijkheid van elkaar neemt toe.
Er wordt al veel opgeroepen een extra oogje in het zeil te houden, een hele terechte en goede oproep, en ik wil dat bij deze ook doen!

Maar tegelijk wil ik stilstaan bij de “hoe dan?”. Want hoe ingewikkeld is het om met de kinderen en gezinnen in contact te zijn als iedereen zo ongeveer opgesloten zit in zijn/haar huis? Er geen fysiek contact mag zijn? Kinderen niet naar school en/of de opvang gaan? Je de laagdrempelige breng- en haalgesprekjes niet kunt doen? En het niet een heel gemakkelijk onderwerp is waar je ‘even’ het gesprek over aangaat.

* Het begint bij signaleren! Kijk niet weg! Jij kunt het verschil maken in het leven van een ander! Dit geldt niet alleen voor de professionals maar voor iedereen! Want ook als buren, vrienden, familie kun je van betekenis zijn voor elkaar!

* Maak het niet te groot. Er hoeft immers (nog) geen mishandeling plaats te vinden. Misschien loopt de spanning in huis op en kun jij door ‘er te zijn’ en de ander bij te staan mishandeling voor zijn.

* Leg contact met de ander en vraag hoe het gaat. Een hele simpele vraag en kan een wereld van verschil maken! Vraag jezelf af waarom je het wel aan de hoogbejaarde buurvrouw zou vragen maar niet aan het gezin waar je je zorgen over maakt, die ouder van dat ene kind uit jouw klas of groep waar je je zorgen over maakt?

Normaal spreken en zien we elkaar tijdens het halen en brengen op school, de opvang, de groep, gaan we bij elkaar op visite of lopen we even bij elkaar aan. Nu, in tijden van het Coronavirus, zullen we creatief moeten denken hoe we met de ander in contact kunnen blijven. Gelukkig zijn er heel veel digitale mogelijkheden!

Bel, face-time, skype, app o.i.d. en vraag hoe het gaat. Eventueel vertel je wat je hebt gezien of gehoord waardoor jij je nu zorgen maakt. En vraag of je iets kan betekenen voor hen.
Je hoeft niet te oordelen, dat is niet aan jou, dat hoeft en kan niet. Misschien wil iemand niet meteen zijn/haar verhaal doen, maar je laat hiermee zien dat je er voor iemand wil zijn.
Als iemand wel vertelt dan is een luisterend oor al van grote meerwaarde. Geef geen advies maar probeer vragen te stellen.
Bijvoorbeeld: waar heb je last van? Waarover maak je je zorgen? Waar word je boos van?
Is er een moment waarop het lukte om wel rustig te reageren als je je boos voelde worden? Wat of wie hielp er toen? En wat heb je nodig om dit de volgende keer weer te doen? Vraag of en op welke manier jij iets kunt betekenen?

Uitgaan van iets wat werkt voor de ander en dit groter maken, i.p.v. afkeuren wat niet goed gaat, werkt goed om te kijken naar oplossingen en mogelijkheden. Kijken naar wat er allemaal ‘verkeerd’ gaat, daar heeft iemand niet zoveel aan. Hier ben ik van overtuigd!

* Scholen en kinderopvangcentra hebben momenteel hun handen vol. Super om te zien hoe deze professionals in deze moeilijke tijd creatieve manieren vinden om onderwijs en opvang te verzorgen en om contact te houden met de kinderen. Met name dit laatste, het in contact te blijven met de kinderen en de ouder(s), kan enorm veel verschil maken in een veilig thuis voor een kind. Het zou super zijn als kinderen bijvoorbeeld gebeld worden door de vertrouwde leerkracht en gevraagd wordt hoe het met hen gaat. Hoe gaat het thuis met z’n allen? Hoe ziet jou dag eruit nu je niet naar school kan? Vertel me eens, wat is er heel erg leuk aan zo’n dag thuis? En vertel eens, zijn er ook dingen die niet leuk zijn of niet lukken? Misschien kan er via skype of face-time ingebeld worden, zodat kinderen ook even het gezicht van de leerkracht kunnen zien. Tevens ook met de ouders: hoe gaat het? Lukt het allemaal, niet alleen met het schoolwerk maar vertel eens hoe gaat het thuis met z’n allen? Hoe gaat het met de kinderen, lukt het met elkaar? Hoe ziet jullie dag eruit nu school en/of opvang wegvalt?

* Soms is het te ingewikkeld… krijg je geen contact, maak jij je grote zorgen en/of wil de ander niks met jou. Misschien vind je het te spannend om het gesprek aan te gaan maar heb je wel zorgen. Veilig Thuis kan altijd met je meedenken! Je kunt hen bellen op 0800-2000. Je kunt ook anoniem bellen en een vraag anoniem voorleggen, zonder jouw naam of die van de ander te noemen. Medewerkers van Veilig Thuis kunnen meedenken over de situatie waarover je zorg hebt, en je persoonlijk adviseren. En mocht het toch wenselijk zijn dat er een zorgmelding komt bij Veilig Thuis, dan beslis jij of dit gebeurt. Jij kan zelf kiezen of je de persoonsgegevens gaat delen of niet.

Verder wil ik met jullie delen dat het Nederlands Jeugdinstituut een hele overzichtelijke pagina heeft op hun website waar zij het hebben over het omgaan met de gevolgen van het coronavirus. Zowel voor ouders als voor professionals staat hier zeer nuttige info:

https://www.nji.nl/coronavirus

Lieve allemaal, lieve en dappere professionals in de (jeugd)zorg, het onderwijs en kinderopvang…
Zet hem op, laten we vooral samen sterk staan, elkaar helpen en steunen, wees lief voor elkaar én wees ook lief voor jezelf. Blijf gezond!

Jeanine 

PS: mocht je vragen hebben over bovenstaande, dan contact mij gerust! Stel je vraag of verzoek om contact via mijn contactpagina: https://www.buroleeuw.nl/contact/
Telefonisch mag uiteraard ook, maar ook ik heb kinderen thuis en werk thuis dus ben niet altijd even goed bereikbaar.
Maar weet dat ik er voor je ben!